
D TİPİ KİŞİLİK
Doç. Dr. Şafak Nakajima
Endişeli, üzgün, sinirli, karamsar, iç sesi olumsuz, sosyal ortamlardan uzak duran, reddedilmekten korkan, umutsuz ve özgüvensiz bir insan olmak hiç de kolay değildir!
Hepimiz zaman zaman öyle hissetsek de, bazılarımız her zaman öyledir.
Böyle insanlar, Tip D kişilik olarak değerlendirilir.
Tip D kişilik, Belçikalı araştırıcı Prof. Dr. Johan Denollet tarafından tanımlanmıştır.
D harfi, İngilizce 'sıkıntı' demek olan 'distress' kelimesinden gelir.
Kişilik biçimi tanımı, zihinsel hastalık teşhisi anlamına gelmez!
Düşünce, duygu ve davranışlarda belli ortak karakteristiklere işaret eder.
D tipi kişilik özelliklerine sahip olup olmadığınızı merak ediyorsanız, aşağıdaki soruları yanıtlayabilirsiniz:
• Duygularımı ifade etmek yerine bastırıyor muyum?
• Yük olmaktan, yargılanmaktan ve reddedilmekten kaçınmak için kendi istek ve ihtiyaçlarımı saklıyor muyum?
• Kendi kendimle konuşmalarım, iç sesim olumsuz mu?
• Önemsiz şeyleri çok büyütüyor muyum?
• Fazla endişeli miyim?
• Genellikle neşesiz ve üzgün müyüm?
• Yeni insanlarla tanışmak benim için oldukça zor mu?
• Sosyal ortamlardan kaçıyor muyum?
• Özellikle zor zamanlarımda başkalarına güven duymakta zorlanıyor muyum?
Tip D bireyler, karamsar ve kapalı kişilikleri nedeniyle, başkaları tarafından ulaşılmaz ya da itici biri gibi algılanabildiklerinden, yakın ilişkiler kurmakta zorlanırlar.
Olumsuz iç sesleri nedeniyle kendi cesaretlerini kırarlar ve kişisel hedeflerine ulaşmaları güçleşir.
İşbirliği kurmada ve ortak ilgi alanları bulmada yaşadıkları sıkıntılar, grup görevleri ya da projeleri gerektiren okul ve iş yaşamlarındaki başarılarını sınırlandırabilir.
Yakın çevrenizde bir Tip D kişilik varsa atacağınız en önemli adım o kişiye ulaşmaktır. D tipi kişilik özelliklerine sahip kişiler kendilerini yalnız hissedebilir ve duygusal deneyimlerini paylaşmakta tereddüt edebilirler. Konuşmaları için duygusal olarak güvenli bir alan sunmanız, paylaşmaya hazır olduklarında reddetmeksizin ve yargılamaksızın onları dinlemeye hazır olduğunuza dair güvence vermeniz yardım etmenin anahtarıdır.
Tip D özellikleri yoğun ve sürekli yaşayan bireyler, duygularını gizlemek için çok çalıştıklarından, gerilimden kolaylıkla sıyrılamaz ve koroner arter hastalığı, yüksek tansiyon, kan şekeri yükselmesi, bozulmuş bağışıklık fonksiyonu ve kronik iltihap gibi bazı sağlık sorunlarına daha kolay yakalanırlar.
Hollandalı bir bilimsel araştırma ekibi, koroner arter ameliyatı geçiren yaklaşık 900 hasta arasında, Tip D kişiliğe sahip hastaların ameliyattan sonraki dokuz ay içinde kalp krizi geçirme veya ölme olasılıklarının diğer hastalardan dört kat daha fazla olduğunu göstermiştir.
Tip D kişilikleri nedeniyle zorlanan bireylerin, duygusal farkındalıklarını arttırmak, olumsuz iç seslerini değiştirmek, ilişki becerilerini geliştirmek ve özgüven kazanmak için danışmanlık desteği almaları çoğu kez gereklidir.
Anlamlı hedefler koymayı öğrenmeleri, hayata giderek artan umut, iyimserlik ve güven duygusuyla yaklaşmalarını sağlayabilir.
Düzenli egzersiz, stres hormonlarını düzenlemeye yardımcı olur ve gerginliği azaltma fırsatı sunabilir.
Klinik yardım gerektiren durumlarda bütüncül yaklaşımla değerlendirdiğim Tip D kişilikli hastalarımda psikoakupunktur tedavisi ve stres yönetim eğitiminden yararlanıyorum. Bu programlarla ilgili detaylı bilgilere, www.safaknakajima.com web adresinden ulaşabilirsiniz.